Pacjent zgłaszający się do testowania, u którego nie stwierdzono zakażenia HIV ma nieco inne potrzeby niż ten, u którego zakażenie zostało zidentyfikowane i być może rozwinęła się choroba AIDS. Elementem wspólnym obu tych grup pacjentów jest potrzeba wiedzy na temat okoliczności, w których dochodzi do zakażenia, możliwości ograniczenia ryzyka związanego z zakażeniem, ewentualne metody postępowania na wypadek potwierdzenia zakażenia, zapewnienie wsparcia emocjonalnego, psychologicznego, interwencyjnego związanego z dowiedzeniem się o zakażeniu. W przypadku pacjentów leczonych dłuższy czas z powodu zakażenia istotne będą także takie elementy jak potrzeba wiedzy na temat przebiegu leczenia, spodziewanych objawów ubocznych leków, konieczność poinformowania aktualnych partnerów seksualnych o zakażeniu, zapewnienie regularności w przyjmowaniu leków i perspektywy dalszego przebiegu infekcji, łącznie z zapewnieniem o spodziewanym rezultacie jakim jest niewykrywalna wiremia i potrzeba powrotu do normalnego funkcjonowania sprzed zakażenia, oczywiście przy założeniu kontynuacji regularnego leczenia i kontrolnej diagnostyki.
Pielęgniarka / pielęgniarz jest w tej relacji ekspertem, mentorem, osobą której pacjent ufa i oczekuje informacji dzięki którym jego stan psychiczny, fizyczny i emocjonalny będzie mógł powrócić do normalnego funkcjonowania sprzed zakażenia.
Trzeba zauważyć, że rozpoznanie zakażenia HIV może dotyczyć pacjentów na różnym etapie infekcji, począwszy od diagnostyki podjętej wyłącznie z przyczyn profilaktycznych, bez żadnych objawów chorobowych, poprzez długotrwałe objawy przewlekłej infekcji niepoddającej się leczeniu przewidzianemu dla typowych chorób (np. przewlekła limfadenopatia, powiększenie śledziony, częste zakażenia skóry, częste infekcje przenoszone drogą płciową tj. kiła, chlamydia, HCV i in.), aż poprzez pojawienie się objawów tzw. chorób wskaźnikowych AIDS, takich jak mięsak Kaposiego, zakażenia grzybicze układu oddechowego, gruźlica płuc lub pozapłucna, nawracająca bakteriemia Salmonella, kryptokokoza płucna, encefalopatia związana z HIV, nowotwory wskazujące na AIDS tj. chłoniak Burkitta.
W każdym z tych przypadków może dochodzić do rozwoju bardzo różnych chorób, a w związku z tym do pojawienia się bardzo różnych potrzeb pielęgniarskich, które mogą dotyczyć zarówno samego wsparcia emocjonalnego i uzupełnienia deficytu wiedzy na temat zakażenia, aż poprzez sprawowanie przez pielęgniarkę / pielęgniarza pełnej opieki nad osobą całkowicie zależną ze względu na stan zdrowia. AIDS nie jest bowiem chorobą o jednym obrazie klinicznym, ale zespołem różnych chorób, które wskutek zniszczenia bariery immunologicznej organizmu człowieka mogą manifestować się objawami ze strony rożnych narządów i układów.
Z punktu widzenia teorii pielęgnowania, w zależności od stanu ogólnego pacjenta i progresji choroby, będą miały w przypadku pacjentów zakażonych HIV lub diagnozowanych w kierunku tego zakażenia bardzo różne modele opieki pielęgniarskiej:
We wszystkich różnych od siebie przypadków osób zakażonych HIV lub wobec których prowadzona jest diagnostyka zakażenia HIV pielęgniarka / pielęgniarz przede wszystkim musi pełnić rolę profesjonalisty, wolnego od uprzedzeń związanych z samym pacjentem, jego tożsamością płciową, orientacją seksualną, podejmowanymi wyborami życiowymi, podejmowanym ryzykiem zdrowotnym. Nie jest trudno w takiej relacji wyrazić opinię, która dla pacjenta może być przykra lub niesprawiedliwa, tym bardziej od pielęgniarki / pielęgniarza sprawującego opiekę nad takim pacjentem wymagać należy wysokich standardów kwalifikacyjnych jak i kompetencyjnych.
