Leczenie HIV jako profilaktyka, czyli TasP (Treatment as Prevention), jest podstawą kampanii U=U (Undetectable = Untransmitable, Niewykrywalny = Niezakaźny). TasP odnosi się do sposobów, w jakie możemy wykorzystać schematy leczenia HIV, aby zmniejszyć ryzyko przeniesienia wirusa. Dla osób żyjących z HIV, przyjmowanie leków na HIV może zmniejszyć ilość wirusa we krwi (wiremię), dzięki czemu ich krew, płyny pochwowe i nasienie (sperma) mają znacznie mniejsze szanse na przeniesienie HIV na innych. Przyjmowanie leków na HIV pomaga również osobom żyjącym z HIV czuć się lepiej, ponieważ utrzymuje niską wiremię. Niska wiremia oznacza zdrowszy układ odpornościowy, co z kolei zapobiega rozwojowi AIDS.
Pierwsze wielkie odkrycie w dziedzinie TasP miało miejsce w latach 90-tych XX wieku, kiedy to badania wykazały, że kobiety w ciąży żyjące z HIV, które przyjmowały wczesny lek na HIV Retrovir (zwany również zidowudyną, ZDV lub AZT), znacznie zmniejszyły ryzyko przeniesienia HIV na swoje dzieci. Według amerykańskiego Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC), obecnie, jeżeli matka przyjmuje leki na HIV w ciąży i ma niewykrywalną wiremię, szanse na przeniesienie wirusa na dziecko mogą być mniejsze niż jeden na 100.
TasP zwiększa również prawdopodobieństwo, że pary mieszane (pary, w których jeden partner żyje z HIV, a drugi jest HIV-negatywny, zwane również parami serodiscordant lub serodifferent), które chcą mieć dzieci, mogą bezpiecznie począć je "po staremu": poprzez seks bez prezerwatyw lub innych barier. Partner HIV-negatywny ma również możliwość przyjmowania leków na HIV, aby zapobiec zakażeniu. Ta metoda profilaktyki nazywa się profilaktyką przedekspozycyjną lub PrEP.
W 2011 r. badanie HPTN 052 wykazało skuteczność TasP, ale informacja ta nie była znana poza dobrze poinformowanymi rzecznikami HIV i specjalistami w dziedzinie opieki zdrowotnej. Doniesienia o tej wiadomości w mediach głównego nurtu (gazety, programy telewizyjne itp.) były często mylące, wprowadzające w błąd i nadal obciążone piętnem wobec osób żyjących z HIV. Wiele osób żyjących z HIV nie było świadomych tego wydarzenia.
Na początku 2016 r. program na rzecz równości zdrowotnej o nazwie Prevention Access Campaign (PAC) rozpoczął kampanię "U=U", projekt prowadzony przez osoby żyjące z HIV. Kampania U=U jednoczy globalną społeczność zwolenników HIV, aktywistów, naukowców i partnerów społecznych, aby podzielić się faktem, że osoby żyjące z HIV, które przyjmują skuteczne leki na HIV, nie przenoszą wirusa HIV podczas uprawiania seksu.
W 2017 roku amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) oficjalnie poparło fakty naukowe, które doprowadziły do powstania kampanii U=U.
W przypadku każdego wirusa prawdopodobieństwo przeniesienia go na inną osobę zależy od ilości wirusa w organizmie. Leki na HIV uniemożliwiają wirusowi HIV tworzenie własnych kopii. Jeżeli kombinacja leków na HIV działa, wiremia zwykle spada szybko po rozpoczęciu stosowania leków, aż do poziomu niewykrywalnego, a więc takiego którego nie da się zidentyfikować znanymi metodami diagnostycznymi.
Jeżeli wirus HIV nie jest w stanie się kopiować, nie zakaża nowych komórek w organizmie, a wiremia pozostaje niska lub niewykrywalna. Przy niskiej wiremii pacjent ma większe szanse na zdrowy układ odpornościowy. Im niższa jest wiremia, tym mniejsze jest prawdopodobieństwo przeniesienia wirusa HIV na inne osoby.
Leki na HIV nie mogą wyleczyć zakażenia w całości. Nawet jeżeli wiremia jest niewykrywalna, w takich miejscach w organizmie, jak przewód pokarmowy, mózg lub szpik kostny, nadal znajdują się "spoczywające" lub utajone fragmenty, kopie HIV; są one nazywane "rezerwuarami". Natomiast niewykrywalna wiremia oznacza, że w płynach ustrojowych, które przenoszą HIV: krwi, płynach pochwowych lub nasieniu, nie ma prawie śladu wirusa.
Badania naukowe stojące za U=U
Jeszcze przed opublikowaniem przełomowych wyników badania HPTN 052, grupa lekarzy zajmujących się opieką nad chorymi na HIV w Szwajcarii opracowała dokument skierowany do innych lekarzy w swoim kraju.
Szwajcarskie oświadczenie
W "Szwajcarskim Oświadczeniu Konsensusowym" z 2008 roku, eksperci ci zgodzili się, na podstawie nowych danych i tego, co udokumentowali wśród swoich pacjentów, że osoba zakażona HIV, która miała niewykrywalną wiremię przez co najmniej sześć miesięcy i nadal przyjmuje leki na HIV, ma znikome ryzyko przeniesienia wirusa (ryzyko jest tak małe lub nieistotne, że nie warto go rozważać).
HPTN 052
HPTN 052 było dużym badaniem obejmującym ponad 1000 par, w większości heteroseksualnych, o mieszanym statusie. W trakcie badania wystąpiło bardzo niewiele przypadków przeniesienia wirusa HIV. Zdarzały się one, gdy partner żyjący z HIV miał wykrywalną wiremię, ponieważ jego leki na HIV nie zaczęły jeszcze prawidłowo działać lub przestały działać.
PARTNER
W badaniu PARTNER analizowano ryzyko przeniesienia wirusa HIV w parach heteroseksualnych i homoseksualnych o mieszanym statusie, w których partner żyjący z HIV podjął leczenie HIV i miał niewykrywalną wiremię. Wyniki z 2016 r. wykazały, że po 58.000 przypadków seksu wśród 1.166 par, które nie stosowały prezerwatyw, nie było żadnych przypadków nabycia wirusa HIV w parach: żadnego w wyniku seksu analnego lub waginalnego; ani w stosunku do kobiet; ani w stosunku do osób żyjących z innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową (STI).
Nawet po opublikowaniu wyników tych badań w połowie 2016 r., w rozmowach na temat tych nowości nadal dominowało zamieszanie i dezinformacja, a wieści nie docierały do wielu osób żyjących z HIV.
W 2016 roku kampania U=U wydała pierwsze w historii globalne oświadczenie potwierdzające naukowe podstawy U=U. Od momentu publikacji, ponad 1000 organizacji ze 102 krajów (stan na 14 września 2020) - w tym grupy wsparcia, organizacje usługowe, departamenty zdrowia - jak również liczni indywidualni eksperci w dziedzinie HIV na całym świecie poparli przesłanie U=U; w momencie tej aktualizacji, oświadczenie jest dostępne w całości lub w części w co najmniej 13 językach.
The Well Project z dumą poparł to oświadczenie w kwietniu 2017 roku i zachęcił swoich partnerów społecznych do rozważenia zrobienia tego samego. Do innych grup, które poparły oświadczenie należą:
Partnerzy zobowiązują się do dzielenia się informacjami w sposób odpowiedni dla społeczności, które reprezentują lub z którymi pracują. Dzielenie się przesłaniem U=U jest częścią strategii mającej na celu przełamanie piętna HIV, zapewnienie nadziei, poprawę życia osób żyjących z HIV i przybliżenie się do zakończenia światowej epidemii HIV.
